جباری:آدم‌های بی‌کیفیت فضای مجازی را کنترل می‌کنند/اگر زمان من این فضا بود خیلی اذیت می شدم

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد مجتبی جباری در گفت و گو با خبرگزاری فارس در مورد فضای مسموم مجازی در فوتبال ایران صحبت های زیر را انجام داده است:

-در سال‌های اخیر کانال‌ها و صفحات در فضای مجازی علاوه بر سودجویی‌ها، روی فوتبال ایران اثرات مخرب داشتتند و اخیرا هم این اثرات شدت بیشتری پیدا کرده‌اند. نظرت در این مورد چیست؟

مسلماً صحبت‌هایم که هیچ تأثیری نخواهد داشت. اگر صحبت نمی‌کنم دلیلش واقعاً این است که هر جایی به هر شکلی در این فضا یا هر کاری و هر بحث جدیدی، باید یک مدیریت و نظارتی داشته باشد اما در اینجا نیست؛ چون رها شده است. به نظرم این فضا به ضرر کسانی است کیفیت خوبی دارند و آدم‌های درستی هستند و بیشتر به نفع آدم‌هایی است که به این وسیله می‌خواهند خودشان را موجه، صاحب کلاس و صاحب تفکر جلوه بدهند.

-شاهد این هستیم که عده‌ای از بازیکنان، مربیان، پیشکسوتان و حتی مجریان و گزارشگران تلویزیونی هم با این صفحات و کانال‌ها همراه می‌شوند.

به نظر من این مسئله یک بحث روانشناسی دارد. اتفاقا فضای مجازی به نوع خودش خیلی جالب و جذاب است.می‌بینید آدم‌ها چه تلاشی می‌کنند برای اینکه خودشان را به هر مدل، نگاه، کیفیت هر چیزی در زندگی‌شان، لحظه به لحظه زندگی و ژست‌هایی که می‌گیرند، ابراز کنند و به دیگران نشان بدهند. این‌ها قبلاً نبود و آدم‌ها طور دیگری خودشلن را نشان می‌دادند. 

به نظرم الان فضای مجازی باعث می‌شود عیار آدم‌ها هم مشخص شود. یعنی شما طرز فکر، نگاه و سطح هر آدمی را تا حد زیادی در صفحه شخصی‌اش می‌توانید متوجه شوید. شاید قبلاً این مسئله برای عده‌ای گم بوده اما الان اگر می‌خواهید کسی را بشناسید به نظرم تا حد زیادی خود واقعی او را می‌توانید در صفحه شخصی‌اش پیدا کنید.

-قبول داری که فضای مجازی اثراتی دارد که باعث می‌شود حواشی جدیدی برای باشگاه‌ها ایجاد شود؟

چون جلوی این ماجرا گرفته نشده آنقدر پیش می‌رود تا یک جایی به ضرر برسد و بعد از آن تازه می‌خواهند در موردش فکر کنند. شاید یک جاهایی سود می‌بردند اما بالاخره تمام آن برایشان قابل پیش‌بینی نیست. این هم یک دنیای جدید است که برای من جذاب نیست اما شاید برای دیگران باشد. حوصله‌ای می‌خواهد که شما از زندگی واقعی خودت صرف‌نظر کنی و وقت بگذاری تا چیزی که در نظر دیگران فکر می‌کنی باید جلوه بدهد را به نمایش بگذاری.

کسانی که بیزینس دارند کارشان را نشان می‌دهند و اشکالی هم ندارد اما در مورد خودشان اگر سالیان سال هم کارهای خوب کرده باشند لازم نیست که بخواهند آن را مدام در دید عموم قرار بدهند. خیلی از این افراد هم کارنامه خیلی خوب و پررنگی در زندگی خودشان نداشتند که مدام مشغول صحبت کردن، پند و اندرز دادن و خیلی مسائل دیگر هستند.

-علاوه بر اثرات مخرب و سودجویی‌هایی که می‌شود، این صفحات و کانال‌ها اخبار و خوراک غلط به مردم می‌دهند که فشار مضاعفی روی باشگاه‌ها ایجاد می‌کند و آن‌ها از روال عادی خودشان خارج می‌شوند.

وقتی متن خیلی کم شود حاشیه‌ خودش را بیشتر نشان می‌دهد. در حال حاضر فوتبال ما متنی ندارد که به آن پرداخته شود. اگر حاشیه را از آن برداریم برنامه‌ای ساخته نمی‌شود، روزنامه‌ای به فروش نمی‌رسد و مطلبی خوانده نمی‌شود. تمام آن حاشیه است و به خاطر همین شما جنگ و دعواهای کنار زمین را می‌بینید.

قرار نیست نتیجه بیشتر در زمین بازی و به لحاظ کیفی و کاری که مربی می‌خواهد انجام بدهد، رقم بخورد. بیشتر هنرهایشان را در حاشیه، کنار زمین، لب خط، قبل از بازی و ... نشان می‌دهند. به خاطر همین است که فوتبال ما بیشتر حاشیه دارد. برنامه‌هایی که ساخته می‌شوند نشان از این دارد و منتظرند حرفی زده شود وگرنه در مورد کل مسائل فنی آن شاید چند دقیقه بیشتر نتوان صحبت کرد اما در مورد حاشیه‌هایش می‌شود هفته‌ها صحبت کرد.

-اخیراً‌ باب شده که این کانال‌ها و صفحات مردم عادی را تشویق می‌کنند از لحظات خصوصی فوتبالیست‌ها و افراد شناخته شده فوتبال عکس و فیلم تهیه کنند و در اختیار آنها قرار بدهند.

من نمی‌دانم این کانال‌ها به چه صورت فعالیت می‌کنند، آنها را تعقیب نمی‌کنم.

- چون لنتشار مطالب بازخورد زیادی دارد از طریق پخش عکس‌های خصوصی برای خودشان دنبال‌کننده‌های بیشتری جذب می‌کنند...

آیا این کار برای آن‌ها پول یا مزیتی دارد؟ 

- با این روش تعداد بازدیدکننده‌ها را بالا می‌برند و از طریق تبلیغات  و یا شرط‌بندی درآمدهای زیادی کسب می‌کنند.

اگر من بگویم نکنید جلوی آن گرفته می‌شود؟! چون یک بیزینس است مسلماً حرف من تأثیر زیادی نخواهد داشت. در این مورد نیاز به یک فرهنگسازی است و با حرف درست نمی‌شود. ما در مورد اتفاقات حرف می‌زنیم ولی عمل و کاری انجام نمی‌شود که اتفاق خوبی بیفتد. مسلماً این مسائل به نوع پرورش فرد، جامعه، اطراف او و نفراتی که درگیر بودند، بستگی دارد. وقتی می‌بینیم بازیکنانی که شناخته شده‌اند و مدام دیده می‌شوند باز هم دنبال دیده شدن به هر نحوی و حتی به بدترین شکل‌ها هستند، مسلماً فرد عادی هم فکر می‌کند که باید این کار را انجام بدهد.

بعضی‌ وقت‌ها به این فکر می‌کنم که می‌شود از این اتفاقات دفاع کرد اما بعضی بازیکنان رفتارهای زننده و بدی انجام می‌دهند. به خاطر نظر چند کانال و چند کامنت، رفتارهایی از خودشان نشان می‌دهند و حرف‌هایی می‌زنند که من می‌دانم این آدم اصلاً این شکلی نیست اما انگار از زندگی واقعی جدا شده‌اند و همه چیزشان مجازی شده است.

یعنی اگر من رفیق او باشم راحت می‌تواند با من مراوده‌ای داشته باشد و به روی خودش نیاورد که چنین کاری انجام داده اما همان لحظه که جدا می‌شود، می‌رود و فعالیتش در فضای مجازی را به آن شکلی که می‌خواهد انجام می‌دهد. عده‌ای هم می‌گویند مهم نیست و خودمان هستیم. در صورتی که با نظر و کامنت مردم حالات و احوالاتشان فرق می‌کند.

-در این میان، فضا برای تخریب شخصیت‌ها و افراد هم به وجود می‌آید.

خوشبختانه زمانی که ما بازی می‌کردیم این مسائل نبود و واقعاً راحت‌تر بازی می‌کردیم. فکر می‌کنم اگر این مسائل وجود داشت خود من بابت آنها خیلی اذیت می‌شدم چون این اتفاقات انرژی زیادی از شما می‌گیرد. آدم‌هایی هستند که وقتش را دارند و آدم‌های کوچکی هستند که به هر نحوی که شده می‌خواهند شما را خراب کنند اما شما وقت این را ندارید جواب بدهید یا مقابله به مثل کنید اما بالاخره چیزی درون آدم‌ها تغییر می‌کند و متاسفانه هر حرفی که زده می‌شود تأثیر می‌گذارد.

بعضی اوقات مردم خیلی حرف‌ها را به راحتی می‌زنند و حمله می‌کنند. واقعاً قبول کردنش سخت است. صحبتم با مردمی است که هیچ موقع در این شریط و معروف و مورد توجه نبوده‌اند. آن‌ها باید بدانند که خودشان هم می‌توانند در چنین جایگاهی اشتباهاتی کنند. اگر متوجه شوند چه آسیبی به افرادی که برای رسیدن به آن جایگاه زحمات زیادی هم کشیده‌اند وارد می‌شود، هر حرفی را نمی‌زنند، هر عکس و کامنتی را نمی‌گذارند و در مورد هر چیزی اظهار نظر نمی‌کنند.

در طرف مقابل عزیزانی هم که دارای جایگاه و شناخته شده هستند و تعداد زیادی از مردم در فضای مجازی آن‌ها را تعقیب می‌کنند باید بدانند مسلماً رفتارشان روی کامنتی که مردم می‌گذارند و در هر اتفاقی که حاشیه‌ای در بر دارد، تأثیرگذار است. نباید فقط به زمان‌هایی که اتفاقات خوب برایشان می‌افتد و نظرات مثبت می‌گیرند توجه کنند. همه شرایط با یک اشتباه و در یک لحظه می‌تواند برگردد. اگر چیزی لازم است و به درد مردم می‌خورد، حال مردم و خودمان را بهتر می‌کند باید آن را به اشتراک بگذاریم نه هر موضوع و هر لحظه‌ای را. به نظر من به قیمت به اشتراک گذاشتن قسمت‌هایی از زندگی‌مان، زندگی خودمان را از دست می‌دهیم. 

از طرفی فکر می‌کنم این مسئله از عدم خودشناسی دوستان نشأت می‌گیرد. انگار از خودشان راضی نیستند. البته هر کسی هم واقعاً یک هدفی دارد. این فضا آنقدر بزرگ و پر از چالش است که واقعاً به همه ابعاد آن نمی‌توان پرداخت.

-چطور می‌توانیم این فضا را مهار کنیم که حداقل فوتبال از این آسیب‌ها دور شود؟

چون کل فوتبال رها شده این موضوع هم قسمتی از همان رها شدن‌ها است. باید باشگاه، آکادمی، فضا و زمانی برای آموزش به بچه‌ها وجود داشته باشد تا زمانی که می‌خواهند وارد این سیستم شوند آماده باشند. باید با آن‌ها صحبت شود تا شناخت پیدا کنند اما این مسائل وجود ندارند. واقعاً زمان و فضایی نیست که به بچه‌ها یاد بدهیم، ایراداتشان را ببینیم و آن‌ها را برطرف کنیم.

خود فوتبال که از همه لحاظ رها شده است. خیلی‌ها دوست دارند همیشه حاشیه وجود داشته باشد چون وقتی حواشی باشد خیلی موارد دیگر گم می‌شوند. باید به متن فوتبال دقیق‌تر بپردازیم. اگر می‌خواهیم فوتبال حرفه‌ای و با کیفیت داشته باشیم باید زمان بیشتری را با بچه‌ها و بازیکنانمان بگذرانیم. در این زمان گذاشتن‌ها و ساعت‌ها می‌شود با آن‌ها صحبت و خیلی از چیزها را به آن‌ها یادآوری کرد. تمرینات فیزیکی و ذهنی بهتری می‌توان انجام داد و در کنار آن جامعه را برایشان بهتر آنالیز کرد.

- آیا امکان انجام این کارها در فوتبال ما وجود دارد؟

همه این مسائل روی کیفیت بازی و کیفیت رفتاری بازیکنان تأثیر می‌گذارد اما متأسفانه هیچکدام از این‌ها را نداریم. کم‌کم کیفیت همه چیز، کیفیت بازی، داوری، رفتار تماشاگران، پولی که باید در فوتبال گردش داشته باشد، حواشی اطرافش و ... چون رسیدگی نداشته‌اند به نوعی از دست رفته‌اند. اگر می‌خواهند آن را درست کنند باید هزینه خیلی زیادی بپردازند و زمان زیادی بگذارند. اما با این چیزهایی که می‌بینم نه، ما از حداقل‌ها هم خیلی فاصله داریم. شاید هم مردم فقط به خاطر این حواشی، فوتبال و اخبارش را فعلاً دنبال می‌کنند. فوتبال طوری شده که می‌توانیم تماشای بهترین بازی‌ها را رها کنیم، برویم و نیم ساعت دیگر برگردیم و چیزی را هم از دست نداده باشیم.